Azmi Gök

DİVÂN EDEBİYATI’NDA SÂHİLNÂME Özet Divan edebiyatında pek çok şehir için eserler yazılmıştır. Yazmış oldukları eserlerde, o şehrin tarihi, coğrafi özelliklerinden bahsetmişlerdir. Binlerce senedir, birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış, köklü tarih ve kültürü ile dünyanın en eski yerleşim merkezlerinden birisi olan İstanbul da bu şehirlerin başında gelmektedir.Asya ile Avrupa’yı bağlayan, Karadeniz ile Ege’yi dolayısıyla Atlas Okyanusu’nu bağlayan metropol kent, sahip olduğu köklü mirası koruyabilmiş şehirlerdendir. Bu unsurlar sadece şehrengizlerde anlatılmamış, sahilnâme adı verilen türle de İstanbul’un sahilleri anlatılmıştır. Sahilnâme türüyle ilgili eserler ise ne yazık ki çok fazla değildir. Bu yazıda Sahilnâme türü açıklanmaya çalışılmış ve bu tür ile ilgili eser veren Mustafa Fennî ve İzzet Efendi hakkında bilgi verilmiş, eserlerinden örneklendirmeler yapılmıştır. Anahtar Kelimeler : Divan Edebiyatı, Sahilnâme, İstanbul ve sahilleri. GİRİŞ ...

Divan Edebiyatı'nda Cenknâme ve Cülûsiyye türü CENKNÂME             Cenknâmeler, yazıldıkları dönem itibarıyla dini tebliğ ve yayma amacını güden kahramanlık konulu eserlerdir. Cenknâmelerde din adına savaşan kahramanların amacı, dini tebliğ etmek, gayrimüslimler ile olan problemleri ortaya koymak ve bunları çözüme kavuşturmaktır. Cenknâmelerin genelinde daha çok Müslüman gayrimüslim ilişkisi ve onlara dair bilgilerin yer aldığı görülür.             Cenknâme geleneği, Horasan’dan başlayarak Türk dünyasına yayılan ve İslam öncesi milli edebiyat geleneğinin pek çok açıdan devamı olan tekke ve tasavvuf edebiyatından ayrılmıştır. Bir zaman sonra kahvehaneler, tekkenin karşısında bir nevi Müslümanların alternatif sosyal kurumu olarak belirir ve tekkenin, topluca eğlenme ve sosyo-kültürel faaliyetlerde bulunma tekelini kırar. Dahası tekke ekseninde uhrevi bir neşve içinde y...

Şahıs Ekinin Türkiye Türkçesi ve Eski Türkçedeki Kullanımı Hakkında Çalışma Türk dili, bu dili konuşanların sayısı, yazılı metinlerinin eskiliği ve çokluğu yönleriyle Altay dilleri arasında yazı dili kimliğini kazanmış en eski ve en önemli dildir. Türk dilinin tarihlendirilmiş en eski yazıtı, VII. yüzyıla ait Çoyren (Çoyr, 688-692) yazıtı olsa da Türk dilinin en az tahribata uğrayan, en uzun ve en fazla anlaşılabilen ilk yazıtları Orhun yazıtları dır ( Kül Tigin , Bilge Kagan , Tonyukuk ) (Ata, 2011: 33).            Dillerde değişimler olağandır ve belli bir dönemle kalmaz, dil sürekli değişim içerisindedir. Türkçe de Eski Türkçe döneminden itibaren günümüz Türkiye Türkçesine kadar değişkenlik göstermiş ve göstermeye de devam etmektir. Bu yazıda şahıs eklerinin Eski Türkçesindeki hali ile Türkiye Türkçesindeki hallerini göstereceğiz.   Şahıs Ekleri Orhon yazıtları Türklerin sosyal, siyasi ve tarihsel geçmişlerini anl...